Ruim twintig jaar geleden, tot 2003 was Belgrado de hoofdstad van Joegoslavië en daarna tot 2006 van Servië en Montenegro. Na 2006 is het de hoofdstad van Servië zelf. Het uiteenvallen van het (voormalige) Joegoslavië en de onafhankelijkheid van Servië klinkt dan misschien wel ver weg maar het is eigenlijk helemaal nog niet eens zo lang geleden.
Met het vliegtuig
Ik reis vaak met de trein naar mijn bestemmingen, eigenlijk vooral omdat ik het reizen an sich graag onderdeel maak van het geheel. Als ik ga vliegen heb ik dat laatste niet, vliegen vind ik geen leuk onderdeel en is eigenlijk vooral praktische noodzaak. Zo ook in dit geval, want het is de winst in tijd.
En zo begint de reis ‘s morgens vroeg per trein en bus naar Eindhoven Airport en vervolgens per Wizz Air naar Belgrado. Op de Luchthaven Belgrado Nikola Tesla krijg ik een stempel in mijn paspoort en mag ik Servië betreden. Op youtube had ik een filmpje gezien met een ingewikkelde looproute naar het minibusje dat mij naar de stad moet brengen. Maar de luchthaven is in verbouwing maar veel infrastructuur is ondertussen opgeleverd en dus ook de bushalte voor het minibusje die ook nog eens net komt voorrijden als ik al twijfelend naar een bushalte sta te kijken. De buschauffeur schrijft mij een kaartje uit na betaling van 400 RSD (dinar) of 4 euro (je kunt ook in Euro’s betalen). Een walm sigarettenrook trekt door de bus heen terwijl de chauffeur vakkundig de kuilen probeert te ontwijken. Welkom in Servië.
Belgrado
Het voordeel van een vroege aankomst is wel dat je de hele middag nog hebt. Ik mag eerder inchecken in het hotel en krijg zelfs een upgrade naar een grotere kamer met balkon. Aangekomen in mijn kamer staat er zelfs een lokaal biertje voor mij klaar. Ik ben nu al fan van dit Mercure hotel. De receptioniste geeft mij bovendien genoeg suggesties om de dag door te komen en ik trek eropuit met een (offline) kaart van de stad. Om onverklaarbare redenen werkt mijn simkaart hier niet en ben ik old-skool zonder mobiel internet en dus google maps een vreemde stad aan het verkennen met een papieren plattegrond.
Via het prachtige parlementsgebouw, waar helaas geen toegang mogelijk was en via het plein met het fontein- en monument van Nikola Pašić loop je door een soort bazaar wat ongetwijfeld in vroegere tijden een pareltje was. Iets verderop zijn nog wat lokale (mode) winkeltjes van startende ondernemers. Ik loop via het Plein van de Republiek en de Kneza Mihaila, de hoofdstraat van winkelend Belgrado naar het Kalemegdan-park en het fort van Belgrado. Vanaf deze locatie heb je prachtig uitzicht over de stad, de rivier en ook de nieuwe stad en hier spendeer ik gerust enkele uren. Ondanks dat het begin februari is, trekt het klimaat zich daar niks van aan en is het ondertussen 19 graden boven nul en schijnt de zon vol in mijn gezicht, dit doet mij enorm goed. Als ik de poort uitloop en een bochtje maakt knipoogt daar een terras naar mij. Ik neem plaats en krijg een halve liter bier voorgeschoteld, de zon verdwijnt langzaam achter het fort net zo snel als het inhoudt van het glas.
Ik had als tip gekregen om ook bij het Joegoslavische Filmarchief te gaan kijken, daar is ook een filmmuseum maar de openingstijden die ik had genoteerd correspondeerden niet met de werkelijkheid. De deur, die ook niet echt heel makkelijk te vinden was, stond open, maar het triggerde een beveiliger wel om van zijn zetel af te komen. Ondanks onze taalbarrière was het wel een kort amuserend gesprek, hij kon de belangstelling van een wilde toerist wel waarderen maar ik werd toch niet toegelaten.
Door via het Studentski Park bij de faculteit en het nationaal theater kom (weer) in de bruisende buurt Stari Grad uit, waar de lange winkelstraat eigenlijk ook onder valt. Maar deze zijde is eigenlijk leuker en lokaler als je naar links afbuigt en traditionele barretjes en restaurants treft. Na een beetje het donkere Belgrado te zien kom ik via een groot parkeerterrein uit bij Berlin Monroe, een mooi ingericht kroegje met wat moderne rock muziek en nog belangrijker, bier van de tap.
Novi Sad
Novi Sad is de tweede stad van Servië en daarnaast rijdt er tussen Belgrado en Novi Sad sinds 2022 een hogesnelheidstrein. De Soko (Соко) rijdt je in 36 minuut naar Beograd of Novi Sad. In de toekomst (na 2025) is het de bedoeling dat deze nieuwe treinen ook de verbinding tussen Boedapest – Novi Sad en Beograd gaan onderhouden. Er wordt op het moment al druk aan het spoor gewerkt om de verbinding te kunnen upgraden.
Aan het loket in het nieuwe station van Beograd haal ik mijn ticket met zitplaatsreservering en stap aan boord van deze mooie nieuwe trein (voor de nerds: Stadler Kiss, vmax 200)
Novi Sad is een mooie compacte stad, misschien ken je het wel van het wereldberoemde EXIT muziek festival. Kenmerkend voor Novi Sad is het Petrovaradin Fort, tactisch gelegen en het geeft mooi uitzicht over de stad. Dit verdedigingswerk stampt in tegenstelling tot veel andere in Servië niet uit de Turkse tijd maar is gebouwd nadat de Turken verslagen waren.
Vanuit Belgrado is Novi Sad een perfecte dagtrip. In de stad is genoeg te vinden qua cultuur en vermaak en ook zijn er enkele leuke kroegjes en restaurantjes te vinden. Een goed kop koffie drink je bij Трчика (Trčika), een koffiebar in een oude tram.
In de avond terug in Beograd loop ik van het station over de (nieuwe) wandelroute langs de Donau en via het oude fort (Beogradska tvrdjava) zie ik de zon onder gaan. Mensen relaxen in het park en op bankjes en ik doe het zelfde.
Met een gids op pad
In de winterperiode kun je op zaterdagen een leuke toer doen door Oost Servië. In het hoogseizoen bijna dagelijks. Er zijn diverse aanbieders maar ik heb contact gezocht met Victor Tours. Ik word opgehaald bij het hotel en waar ik een busje verwacht komt er een chique auto voorgereden met een allervriendelijkste chauffeur en gids van vandaag. Er is nog één andere deelnemer en met gids + 2 gaan we de dag tegemoet. Zo Ontdekken we de provincie Pomoravlje en bewonderen we de 14e-eeuwse Ravanica-klooster met haar prachtige architectuur en fresco’s, bezoeken we het 15e-eeuwse Manasija-klooster en zijn we vervolgens nog ondergronds gegaan naar de eeuwenoude Resava-grot en konden we nog Waterfall “Veliki Buk” aanschouwen. Ook al was het ‘officieel’ gesloten, de gids wist ons het afgesloten terrein op te praten. In het hoogseizoen betaal je overigens een euro toegang om de waterval (op privé terrein) te mogen zien. Het was een geweldige dag, ook omdat je doordat je eigenlijk zo goed als een privé tour had je snel kennis maakt met de gids en je mededeelnemer en alles heel laagdrempelig is. Samen met mijn medebelanghebbende hadden we al snel besloten dat we de gids gingen vertroetelen en dus was de koffie en de lunch op onze kosten. We hebben de nodige kilometers gemaakt tijdens deze tour.
Throwback ook wel in Servië. Bij onze eerste stop, bij een tankstation met een uitstekende koffiezet apparaat stond een dame met peuk in haar mond achter de toonbank. Op tafels stonden asbakken en mensen liepen na het tanken met een sigaret in hun mond naar binnen om af te rekenen. Ook in het restaurant waar we in de middag gingen lunchen stonden de asbakken naast het brood op tafel.
‘s avonds word ik weer keurig terugbracht naar mijn hotel. Veel indrukken opgedaan. In de buurt zoek ik nog een snelle hap en tijdig duik ik mijn nest in. De dag erna vertrekt de vlucht terug naar Nederland om 6:55 uur al dus dat wordt vroeg opstaan en hopen dat de taxi die ik gereserveerd heb op komt dagen. Ik kijk in ieder geval terug op weer een mooie trip, hele aardige en hartelijke mensen en kan Servië beter plaatsen en natuurlijk ook aanraden om heen te gaan. Het is er veilig, goedkoop en er zijn genoeg bezienswaardigheden.
Reisdatum: 8 tot 11 februari 2024